lundi 27 février 2012

Una tantossada ensolelhada ...

Uei vos escrive dau pargue dau Peyrou. Siam dimenge 26 de febrier. Aqueste matin quora me desrevelhère me pensère qu'aqueste jorn seriá porrit coma aqueu que passèt e aqueu que passarà. Mai me trompère, e sabètz perqué? Perqué quora dubriguère leis uelhs un rai de soleu me venguèt. Un bocin de lutz e lo sorire nasquèt. Decidiguère donca de pas passar un jorn de mai dins mon liech mai d'anar veire aqueste soleu naiscènt, que fa nàisser amb eu l'enveja de viure.

E me vaquí dempuei una ora assetada sus una pelosa desgarnida, au mitan de gents que coma ieu son venguts cercar aquesta enveja de viure, e mai subretot aqueste sentiment de libertat. Comprendrai jamais perqué o coma lo soleu pòu aver aqueste efiech sus nautres. Sabètz, dins la fin de l'ivèrn, quora la prima accepta de mostrar lo bot de son nas, que l'èr se fa doç, que lo soleu comença de rescaufar la tèrra. Siáu segur que coneissètz aqueste sentiment, que monta en vos sabètz pas coma. Lo soleu se mostra e ja vesètz la mar se desenhar davant vòstreis uelhs, sentissètz l'odor dei flors, e dins vòstre cap ja lo vòstre esperit s'envòla vers de país desconeguts qu'en sòm vos agradariá de visitar. Puei aqueste sentiment de libertat, que ren vos podrà arrestar, que la tèrra vos apartenc. 

Me fau vos presentar lei gents que partejan aqueste moment de libertat. D'en primier, aqueste òme que pren son plaser leis artelhs caressants l'èrba tot en lisènt un libre, coma ieu, capita pas de se concentrar, son esperit vodriá ja se passejar endacòm mai. Puei i a aquestei joves alongats dins l'èrba que prenon son plaser a agachar lei filhas que lo soleu en rendut mai bèlas. Pasmens l'endrech es calme, de còp que i a esbrandat per de grops que rison e que respiran lo bonur, per lei bruchs de bolas que tòcan lo sou, lançadas per quauquei jogaires de petanca dau dimenge ò meme encara per de toristas qu'aiman se prene en fòto davant Napolèon.

òc lo païsatge que m'environa respira la joïa, e voliáu partejar amb vautre la patz d'aquest instants. 

Que la prima sache faire viure en vos de projècte que lo vent emportarà luenh. 


Amistat
La granhota

mercredi 1 février 2012

Una passejda dins Mistral ...

L'autre jorn dins un cors de lenga aprenguère un mòt novèu "res". Normalament es pas un mòt que s'emplega en provençau, mai que s'emplega en lengadocian per dire "rien". Pasmens descobriguère aqueste mòt dins un diccionari provençau. Ere perplèxa! Pausère donca la question a mèstre F. e me diguèt que "res" en provençau voliá dire parier que "degun". E d'aquí me diguèt qu'existiá una expression en Provença qu'es : " I a ren ni res", auretz totes comprès sa significacion. Me siàu donca dich té! que i a coma expression en provença? E per vautres aprofondiguère ma reflexion.

Sosquère primier ais expressions de la quina que conèisse. Vau vos en faire una pichòta tièra:
1 - lo primier de mil
8 - la cogorda
11 - lei cambas de la mameta ò en cò ieu lei cambas de ginèta
14 - l'òme fòrt
22 - son aquí
44 - "caracacà"
51 - lo pastagàs
88 - lei doas cogordas
89 - la mameta
90 - lo papet

Vaquí per la quina. Bon me desencusaretz mai ai pas lo temps de cercar mai en prigonditat la significacion de totei lei chifras ni mai de cercar lei chifras que me mancan. Mai podètz trobar mai de detalhs sus lo siti http://www.agendadeslotos.com/numeros.php ò sus http://www.bingofr.com/loto-bingo/les-expressions-au-loto-bingo/. Sachent que de segur cada vilatjòt a seis expressions e que son pas totei coneigudas.

Bon passèm a quicòm mai. Après aver pensat au loto me demandère quineis expressions podián ben existir en Provença. E monte trobar la responsa a ma question? Cu s'èra ja pausada la question? Es Frederic Mistral de segur. Cabussère donca dins aquesta òbra giganta qu'es lo TDF e cerquère de provèrbis. Mai imaginatz lo nombre de provèrbis que podèm trobar dins aquesta obrassa. Decidiguère donca de cercar quauquei provèrbi a la babalà. Vos en causiguère quauqueis uns que m'agradèron ò que me pausèron question. Vos lei ai metuts dins de grops difèrents.

Vau començar per aquelei que coneissiáu ja :

- un òme n'en vau ben un autre.
- es pas d'òr tot çò que luse.
- quand l'aurelha vos sibla, parlan de vosautre : s'es la drecha, parlan ben; s'es la gaucha, parlan mau.

Après i a aquelei que comprene totjorn pas :

- Provençau, manja tei figas sens sau.
- A l'òme dona ta filha e non a camp ni a viga.
- Coratjós coma l'òr.
- lo liech es una bona causa, quand non pòu dormir, iè repausa.
- una revirada vau mai qu'una repausada.

Puei i a aquelei que podèm ausir de la boca dei papets :

- l'òci consuma e lo trabalh conserva. (òci = oisiveté)
- òr es òr, mai lo blat es tresòr.
- òrdi de febrier emplis lo granier. (òrdi = orge)
- Quand l'ase vòu pas beure, avetz beu siblar.

N'i a una amb la quala siáu pas tant d'acòrdi qu'aquò:

- ombra d'òme vòu cent femnas.

Mai i a aquelei amb lei qualas siáu completament d'acòrdi :

- òme d'argènt, òme de ren.
- Après tres jorns de fèsta fau un jorn de repaus.

Puei fin finala i a leis autrei, que coneissiáu pas mai que ne'n pense ren :

- Tot provèrbi es pas menteire.
- Grossier coma un pan d'òrdi.
- Ai paures tot iè manca, la pòrta emai la tanco.
- Que non pòu èsser violonaire, que siegue siblaire.
- Mau de camba vòu repaus.

Vaquí çò que trobère. Mai coma vos lo diguère ai pas tot trobat. Mai s'aquò vos interessa podètz totjorn telecargar sus http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k74854/f2.image lo TDF.
Mai tanben s'aqueste subjècte vos interessa podètz trobar un libre que se sona Proverbes et dictons de la langue d'oc de Pierre Trinquier ais edicions Presses du Languedoc.

En esperant que lo subjècte de la setmana vos interessèt, vos dise a la setmana que ven.